MERKEZİ EĞİLİM ÖLÇÜLERİ
Merkezi eğilim ölçüleri, veri dağılımının
nerede toplandığını gösterir. İncelenecek olan merkezi eğilim ölçüleri
aritmetik ortalama, ortanca (medyan) ve tepe değeridir (mod).
En yoğun
kullanılan merkezi eğilim ölçüsüdür. Aritmetik ortalama Xi değişkenlerinin
toplamlarının N’ e bölünmesi sonucu elde edilir.
Verilerin
büyükten küçüğe doğru sıralanmasından sonra ortada kalan değer ortanca değer
olarak ifade edilir. Eğer veri sayısı çift sayı ise veriler küçükten büyüğe
doğru sıralandıktan sonra ortada kalan iki değer toplanarak ikiye bölünür ve
elde edilen değer ortanca değer olarak ifade edilir.
Tepe Değeri (Mod)
En çok tekrarlanan değer veya
kategoridir. Aritmetik ortalama ve ortanca sözel veriler için uygun
olmadığından tepe değeri uygun bir merkezi eğilim ölçüsüdür.
YAYGINLIK
ÖLÇÜLERİ
Varyans
Bir yığındaki birimlerin belli
bir değişkene ilişkin aritmetik ortalamasının bilinmesi çoğu zaman yeterli bir
bilgi olmayabilir. Aritmetik ortalamaya göre birimlerin birbirlerinden ne kadar
farklı değerler aldıklarının bilinmesi de önemli bir bilgidir. Bu bilgi varyans
sayesinde elde edilir. Varyans bir yığındaki birimlerin belli bir değişkene
göre aldıkları derlerden aritmetik ortalamanın farklarının karelerinin
ortalaması olarak tanımlanır.
Standart sapma, gözlemlerin
ortalamadan ne kadar uzaklaştığını gösteriri. Bir başka ifade ile denekler
arasında ne kadar yaygınlık olduğunu ifade eder.
Standart sapma varyansın kareköküdür.
Örnekleme dağılımındaki
ortalamaların standart sapmasıdır. Seçilecek örneklerde ortalamalar arasındaki
yaygınlığı gösterir.
Örneklemdeki en büyük değer ile
en küçük değer arasındaki farktır. Genişlik değeri verilmek istendiğinde
çıkarma işlemi yapılmadan en küçük ve en büyük değerlerinin verilmesi daha
uygundur.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder