İstatistik Notları 1

İSTATİSTİK

İstatistik kelimesi Modern Latincedeki statisticum collegium (devlet konseyi) ve İtalyancadaki statista (devlet adamı, politikacı) kelimelerinden türemiştir. Kelime ilk olarak Almancada Gottfried Achenwall tarafından devlete ait verilerin sunulduğu Statistik (1749) adlı eserde devlet bilimi anlamında kullanılmıştır. Bu tanımı içeren İngilizce terim ise o dönemde political arithmetic (siyasi aritmetik) olarak geçmekteydi. İstatistik kelimesi veri toplama ve sınıflandırma anlamını ise yaklaşık olarak 19. yüzyılın başlarında kazandı. Terim İngilizce'ye Sir John Sinclair tarafından aktarıldı.

[Kaynak]

YIĞIN (KİTLE, POPULATION)

Araştırma kapsamına alınan, aynı özelliği gösteren bireylerin ya da birimlerin tümünün oluşturduğu topluluğa “kitle ya da yığın” denir.

ÖRNEKLEM (SAMPLE)

Örnekleme yöntemlerinden yararlanılarak bir kitleden seçilen, aynı özellikleri taşıyan ve kitleyi temsil edebilecek nitelikte ve nicelikteki bireylerin oluşturduğu topluluğa “örneklem” denir. Yığından örneklem seçmenin amacı kitle ile ilgili bazı bilgileri tahmin etmek ya da kitlelerle ilgili bilgiler konusunda iddiaların doğru olup olmadığını ortaya çıkarmaktır. 

Yani örneklemdeki bilgileri kullanarak kitle (yığın)ile ilgili bilgilere ulaşmaya çalışırız.  Bu tür tahminsel çalışmaların doğruluğunun kabul görmesi için örnek çekme veya seçme tekniklerinin doğru olarak kullanılması gerekmektedir. Yığından çekilecek örneklemde rassal örnekleme varsayımının sağlanmasına özen gösterilmelidir. 

DENEK (VARIANTE, SUBJECT)

Yığın ya da örneklemde yer alan her bireye ya da birime “denek” denir. Yığındaki denek sayısı N ile örneklemdeki denek sayısı n ile gösterilir. 

PARAMETRE

Yığını ya da kitleyi tanımlayan sayısal değerlere “parametre” denir. 

İSTATİSTİK

Örneklemi tanımlayan sayısal değerlere “istatistik” denir. 

DEĞİŞKEN (VARİABLE)

                İstatistik uygulamalarında, değişken, kendi arasındaki veya zamanla değişimi beklenen, ölçülebilir bir faktör, karakteristik veya birey, bir şey veya bir sistemin özelliğini ifade eder.

       

VERİ (DATA)

Kitlede ya da örneklemde yer alan deneklerdeki değişkenlerin değerine “veri” denir. Veriler araştırma konusundaki denekler ile ilgili sayısal değerlerdir.